Zamówieniami publicznymi określa się elementy finansów publicznych, które w dużej mierze obejmują przede wszystkim szczegółowe rozwiązania odnoszące się do procedur oraz wydatkowania środków publicznych. Procedury odnoszące się do środków publicznych bardzo często stanowią odmiany przetargu. Przez zamówienia publiczne należy rozumieć nic innego, jak umowy o charakterze odpłatnym, które są zawierane pomiędzy zamawiającym, a danym wykonawcą. Przedmiotem tych umów są usługi, roboty budowlane, bądź dostawy.
Kiedy występuje obowiązek wprowadzenia regulaminu zamówień publicznych?
Regulamin zamówień publicznych to akty, które w odpowiedni sposób regulują tryb oraz zasady pracy zamawiającego. Dokument taki nie jest obowiązkowy w przypadku, gdy przedmiot danej umowy nie jest wyższy niż 130 000 złotych. Jednakże wprowadzenie regulaminu zamówień publicznych jest dobrą praktyką.
Tryby udzielania zamówień publicznych
Jeżeli chodzi o tryby udzielania zamówień publicznych to należy powiedzieć przede wszystkim to, że zostały one zawarte w dyrektywie klasycznej Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE w sprawie zamówień publicznych. W myśl tych przepisów tryb udzielania zamówień publicznych to nic innego jak przetarg nieograniczony oraz przetarg ograniczony. Przetargiem nieograniczonym określa się taki tryb udzielenia zamówienia, na którego ogłoszenia oferty mogą składać wszyscy zainteresowani nim wykonawcy. Z kolei przetargiem ograniczonym określa się taką formę przetargu, która jest kierowana do konkretnego kręgu podmiotów. Oprócz tego warto pamiętać, że zamówienia publiczne mogą być połączone z negocjacjami z ogłoszeniem, negocjacjami bez ogłoszenia, dialogiem konkurencyjnym, partnerstwem innowacyjnym, jak również zamówieniami z wolnej ręki.
Każdy podmiot, który bierze udział w zamówieniach publicznych ma prawo do wnoszenia skarg oraz środków odwoławczych. Otóż, w przypadku skargi należy wnieść ją do właściwego sądu okręgowego. Natomiast w przypadku wnoszenia środka odwoławczego należy zrobić to do Krajowej Izby Odwoławczej. Trzeba jednak pamiętać, że w polskim prawie odnośnie zamówień publicznych funkcjonuje także trzeci środek prawny, do którego należy zaliczyć poinformowanie zamawiającego o podjęciu przez niego czynności, która jest niezgodna z przepisami prawa, bądź zaniechaniu takiej czynności. Jeżeli podmioty zamówień publicznych w jakikolwiek sposób naruszą przepisy prawne mogą liczyć się także z sankcjami.
Jakie przesłanki muszą zostać spełnione, aby umowa stała się zamówieniem publicznym?
Aby dana umowa mogła się stać zamówieniem publicznym muszą zostać spełnione trzy kluczowe przesłanki. Do przesłanek tych można zaliczyć takie kwestie jak:
- charakter odpłatny danej umowy
- umowa zawiera pomiędzy zamawiającym, a wykonawcą
- przedmiotem umowy muszą być usługi, roboty budowlane, bądź towary
W przypadku odpłatności umowy należy pamiętać, że wynagrodzenie takie zawsze musi mieć charakter pieniężny. Jedynym wyjątkiem jest jedynie zawarcie umowy o koncesję na roboty budowlane. Bowiem w tym przypadku wynagrodzeniem będzie nic innego, jak prawo do eksploatacji oraz prawo do pobierania pożytków. Przez roboty budowlane należy rozumieć wykonanie, bądź zaprojektowanie wraz z wykonaniem robót budowlanych, które zostały ściśle określone w ustawie z dnia 7 lipca 1994 roku prawa budowlanego.
Jakie są rodzaje zamówień publicznych?
Zamówienia publiczne dzieli się na trzy podstawowe rodzaje, do których należy zaliczyć: roboty budowlane, usługi oraz towary. Roboty budowlane to nie tylko budowa, ale również prace, które polegają na montażu, przebudowie oraz rozbiórce danego obiektu budowlanego. Usługami określa się przede wszystkim działalność o charakterze nieprodukcyjnym. Ten rodzaj działalności stanowi trzeci sektor polskiej gospodarki. Z kolei, jeżeli chodzi o towary to jest to produkt pracy ludzkiej, który jest przeznaczony do wymiany i do zaspokojenia ludzkich potrzeb.
Gdzie są publikowane ogłoszenia o zamówieniach publicznych?
Ogłoszenia o zamówieniach publicznych są publikowane przede wszystkim w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, jak również w Biuletynie Zamówień Publicznych. Należy także pamiętać, że w przypadku udostępnienia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, zamawiający ma możliwość również opublikowania ogłoszenia w innych miejscach.
Kto musi stosować przepisy odnoszące się do zamówień publicznych?
Przepisy odnoszące się do zamówień publicznych muszą stosować przede wszystkim takie podmioty jak:
- organy władzy publicznej
- organy samorządów terytorialnych
- zakłady opieki zdrowotnej
- sądy
- uczelnie
- administracja
- przedsiębiorstwa zajmujące się produkcją energii
- przedsiębiorstwa obsługujące sieci związane z transportem kolejowym
- podmioty subsydiowane, czyli takie, które nie należy do żadnych z powyższych grup, ale muszą stosować przepisy prawa zamówień publicznych ze względu na spełnienie szczególnych przesłanek
Czym określa się zielone zamówienia publiczne?
Zielonymi zamówieniami publicznymi określa się swoisty proces, dzięki któremu różnorodne instytucje publiczne starają się uzyskać roboty budowlane, towary oraz usługi. W przypadku tym chodzi o takie roboty budowlane, towary oraz usługi, które w jak najmniejszym stopniu mają szkodliwy wpływ na nasze środowisko w trakcie ich cyklu użytkowania. W chwili obecnej zielone zamówienia publiczną cieszą się bardzo dużym zainteresowaniem. Dzieje się tak, ponieważ nie tylko mają one korzystny wpływ na nasze otoczenie, ale również można dzięki nim zapewnić organom publicznym odpowiednie oszczędności finansowe. Chodzi tutaj przede wszystkim o oszczędności odnoszące się do uwzględniania kosztów zamawianych produktów, bądź usług w cały cyklu ich prosperowania, a nie tylko przez pryzmat ceny nabycia. Wszystkie instytucje, które decydują się na zielone zamówienia publiczne będą o wiele bardziej przygotowane, aby sprostać w przyszłości zmieniającym się tendencjom, które zachodzą w naszym środowisku, ale również będą w umiejętny sposób służyły do osiągnięcia konkretnych celów politycznych.